پراکندگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی خروجی تالاب انزلی، شمال ایران

در این مطالعه محتوای فلزات سنگین ناحیه­ی خروجی تالاب انزلی به منظور برآورد درجه و منشأ آلودگی، مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور تعداد ۱۵ نمونه از رسوبات سطحی برداشت گردید و ویژگی­های فیزیکوشیمیایی آن­ها تعیین گردید. دو روش آنالیز به کار گرفته شد؛ تفرق اشعه ایکس (xrd) برای تعیین کانی­شناسی رسی و آنالیز oes-icp برای تعیین غلظت کل فلزات مورد استفاده قرار گرفت. غلظت هشت عنصر کادمیوم (cd)، سرب (pb)، نیکل (ni)، کروم (cr)، مس(cu)، تیتانیوم (ti)، وانادیوم (v) و روی (zn) در رسوبات سطحی برآورد گردید. میزان آلودگی منطقه، توسط شاخص­های مختلف آلودگی شامل شاخص زمین انباشت (igeo)، شاخـص غنی­شدگی (ef)، و شاخص بار آلودگی (pli) محاسبه شدند. نتایج به دست آمده از شاخص زمین­انباشت مبین آن است که شدت آلودگی رسوبات منطقه نسبت به دو فلز کروم و کادمیوم در رده غیر آلوده تا آلودگی متوسط قرار دارند. بر اساس نتایج به دست آمده از شاخص غنی­شدگی، فلزات سرب (ایستگاه­های a1 و a15)، کروم (ایستگاه a12)، مس ( ایستگاه a1) و روی (ایستگاه­های a1 و a15) غنی­شدگی متوسط نشان می­دهند. مقادیر شاخص بار آلودگی در اکثر ایستگاه­های نمونه­برداری بیش­تر از یک است، که نشان دهنده­ی آلودگی این مناطق است، اما قابل توجه­ترین آن­ها مربوط به ایستگاه a12 می­باشد که برابر 12/3 است. روش­های آماری تحلیل خوشه­ای (cluster analysis) و تحلیل مؤلفه­های اصلی (principle component analysis) نشان می­دهد که آلودگی فلزات کادمیوم، سرب، روی و مس عمدتاً دارای منشأ انسانی بوده و سایر فلزات از منشأ زمین­شناسی می­باشند. منابع اصلی آلودگی انسانی در این منطقه مرتبط با  فعالیت­های صنعتی و کشتیرانی می­باشد.